agnieszkax19
Dołączył: 24 Wrz 2007
Posty: 12
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 0/5
|
 Wysłany: Nie 19:26, 30 Wrz 2007 Temat postu: |
|
|
PEDAGOGIKA SPOŁECZNA
OPRACOWANE ZAGADNIENIA ZALICZENIOWE ¾
1. Etapy rozwojowe i główni przedstawiciele pedagogiki społecznej.
Prekursorami byli: Aleksander Kamieński, Helena Radliska, Ryszard Wroczyński, Irena Leparczyk. Interesuje się siłami środowiskowymi, aktywnością. Mówi o wielu środowiskach (miejskich, wiejskich, regionalnych, podwórkowych itp.)
I OKRES
Okres …………… prekursorów i Heleny Radlińskiej.
Jest to okres różnorodnych wpływów płynących przede wszystkim ze strony nauk społecznych, rozwijających się w tym okresie. Syntetyczne ujęcie pedagogiki społecznej inspirowanej tymi wpływami w swoich pracach daje Helena Radliska.
1935 – „Stosunek wychowawczy do środowiska społecznego” – pierwsza praca zwarta poświęcona pedagogice społecznej autorstwa Heleny Radlińskiej.
1945 – utworzenie pierwszej Katedry Pedagogicznej w Uniwersytecie Łódzkim.
do 1950 – kontynuacja dotychczasowego dorobku pedagogiki społecznej.
II OKRES 1945 – 1989
Pedagogika społeczna okresu PRL
1950 – likwidacja pedagogiki społecznej
1954 – śmierć Heleny Radlińskiej
1957 – utworzenie Katedry Pedagogiki Społecznej w Uniwersytecie Warszawskim
1961 – reaktywowanie Katedry Pedagogiki Społecznej w Uniwersytecie Łódzkim.
Alicja i Józef Kargulowie - przedmiotem PS jest rozbieżność między wychowaniem a socjalizacją, czyli wpływami nie-wyselekcjonowanymi, edukacyjnie spontanicznymi; zajmować się tym tak trzeba by ten rozdźwięk zmniejszać; PS ma eliminować z procesów socjalizacji to, co jest negatywne za pomocą profilaktyki i kompensacji; stwarzać sytuacje osłonowe lub wyrównywać te braki, do których jednak doszło. Do głównych cech PS należy:
demaskowanie zła społecznego;
krytycyzm;
teoretyczność;
Na ile jest to nowe, inne od tego co było dotąd ? - Z taką siłą nie podkreślano cechy demaskatorskiej;
Anna Przecławska - przedmiotem PS jest konstruowanie środowiska wychowawczego, które umacnia, wzmacnia osobowy rozwój człowieka. Wyraźnie akcentuje tendencje personalistyczną - i to jest nowe; UW;
Stanisław Kawula - przedmiotem jest aktywizujące wychowawcze oddziaływanie na środowisko; wychowanie interwencją na środowisko; PS powinna angażować się w rozwiązywanie najbardziej trudnych problemów społecznych; Akcentuje socjalną funkcję PS; Uniwersytet Warmińsko-Mazurski;
Andrzej Rodziewicz-Winnicki - przedmiot: ścisłe łączenie edukacji z problemami ekonomicznymi; specyfika pracy, kultury, warunki ekonomiczne na Śląsku; ten ścisły związek ma prowadzić do racjonalizacji środowiska życia (funkcja oświeceniowa edukacji); Uniwersytet Śląski;
1994
Anna Przecławska "[size=9]PS - kręgi poszukiwań" art. Theiss-Przecławska - dorobek PS z zamiarem na ile ta tradycja odpowiadała nowym czasom; środowisko wychowawcze - nie tylko jako lokalne środowisko ale także w wymiarze globalnym. Rozszerzenie klasycznego terminu: środowisko, z wymiaru lokalnego do wymiaru globalnego; PS - musi budować edukacyjne instytucje demokracji - to samo zadanie jak po II wojnie światowej;. Istnieje potrzeba rozwoju edukacji środowiskowej ( w znaczeniu społ-kulturowym) wyrasta z potrzeb środowiska lokalnego i jest realizowana przez własne możliwości;
1996
Tadeusz Frąckowiak - etyczno-aksjologiczny charakter PS; refleksja w perspektywie zagrożeń postmodernistycznych; w swojej koncepcji wymienia i konkretyzuje te zagrożenia:
mówi o rozchwianiu aksjologii postmodernistycznej;
o utracie tożsamości;
Lekarstwem na te niebezpieczeństwa są wartości, trwałe wartości środowiska lokalnego; ono jest ostoją tych uniwersalnych wartości; "...praca socjalna - na powierzchni problemów środowiskowych"; Jest to powrót do źródeł PS, do namysłu etycznego;
Mikołaj Winiarski - 1990 "Edukacja"; przedmiotem PS jest droga życia i jej determinanty - stanowisko antropologiczne, personalistyczne; PS powinna zająć się :
uwarunkowaniami indywidualnymi (subiektywnymi);
uwarunkowaniami zewnętrznymi (obiektywnymi);
;chce nawiązać macierz z psychologią rozwoju; Główne problemy PS :
- samodzielność;
- opieka międzyludzka;
- pomoc społeczna;
- wsparcie społeczne;
PS ma wspierać i pozytywnie stymulować tę drogę życia. "tak rozumiana PS jest stricte humanistyczna" - nie jest typu inżynierskiego.
2. Podstawowe problemy, zadania i funkcje pedagogiki społecznej
Pedagogika społeczna - to takie ujęcie nauki wychowania, które w każdej jednostce widzi dziecię swego narodu i czasu, spadkobiercę całej kultury i współtwórcę jej przyszłości;
Cechy tej definicji:
• demokratyzacja;
• kultura ważnym czynnikiem wychowawczym;
• kształtuje człowieka-podmiot, jako współtwórcę swojej przyszłości (charakter podmiotowy - po raz pierwszy);
Zadania pedagogiki społecznej:
- zmiana niekorzystnych warunków rozwojowych
- ulepszanie wpływów pozytywnych
Funkcje pedagogiki społecznej:
- kompensacja - wyrównanie braków utrudniających prawidłowy rozwój jednostki
- profilaktyka – zapobieganie powstawania niekorzystnych zjawisk
- doskonalenie – rozwijanie prac własnych, by doskonalić siebie i otoczenie
Podstawowe cechy pedagogiki społecznej:
- globalność
- dynamika
- kompensacja
- wartościowanie
Def. współczesna Edmunda Trempały w "Panorama PS:
PS - zajmuje się zależnością rozwoju człowieka od warunków środowiskowych, wytworami niematerialnymi środowiska (tj. grupy, stowarzyszenia, instytucje) oraz materialnymi, zwanymi urządzeniami (np. plac zabaw i gier, osiedle, wieś, miasto), sztuczną biocenozą (np. parki), celową działalnością jednostek, grup lub instytucji oraz ich wpływem na poszczególne osoby lub grupy ludzkie - po to aby zapobiec niepożądanym dlań zjawiskom lub procesom oraz ułatwić samokształcenie z pożądanego punktu widzenia, tj. celów edukacyjnych;
3. Środowiskowe uwarunkowania procesów wychowawczych.
ŚRODOWISKO WYCHOWAWCZE - środowisko otaczające człowieka nie jest jeszcze środowiskiem wychowawczym; to są te wpływy środowiska, które są specjalnie organizowane z intencją celowego wspierania rozwoju człowieka; środowisko wychowawcze jest częścią obiektywnego środowiska społecznego wraz z jego podłożem przyrodniczym i kulturowym;
Efektem środowiska wychowawczego jest wychowanie (jako proces celowy, usystematyzowany, ...) Socjalizacja atakuje wychowanie, czasem rozprasza jego cele; wychowanie także ingeruje w socjalizację by ją ukierunkować w sposób pożądany pedagogicznie;
4. Rodzaje i typy diagnoz w badaniach i projektowaniu pedagogicznym.
Diagnoza – to rozpoznawanie na podstawie zebranych objawów i znanych ogólnych prawidłowości badanego złożonego stanu rzeczy przez przyporządkowanie go typu lub gatunku, przez wyjaśnienie genetyczne i celowościowe, określenie jego fazy obecnej oraz przewidywanego rozwoju (Ziemski)
Przedmiot diagnozy – złożony stan rzczy (obserwacje, wyjaśnianie, uzasadnianie, przewidywanie, formułowanie hipotez)
Diagnoza pedagogiczna spełnia trzy funkcje:
1. stanowi punkt wyjścia w czynnościach projektowania
2. pozwala na systematyczną kontrolę przebiegu procesu wychowania
3. służy ocenie wyników działalności pedagogicznej umożliwiając kontrolę przebiegu działań i korekturę danego lub następnego cyklu organizacyjnego działalności pedagogicznej.
Typy diagnozy :
1. diagnoza kategorialna (przyporządkowująca, typologiczna) – polega ona na przyporządkowaniu danego wycinka analizowanej rzeczywistości do typu lub gatunku. Jest to wstępny etap o zadanie każdej diagnozy.
2. Diagnoza genetyczna – polega na ustaleniu źródeł określonego zaburzenia, wykryciu jego przyczyn pierwotnych i wtórnych.
3. Diagnoza funkcjonalna – polega na określeniu znaczenia istniejącego stanu rzeczy w powiązaniu z różnymi sterami aktywności xW i grupami społecznymi.
4. Diagnoza fazowa – polega na ustaleniu etapu zmiany w badanej rzeczywistości, uchwyceniu dynamiki rozwoju analizowanego zjawiska i ustaleniu jego fazy.
5. Diagnoza prognostyczna – polega na określeniu przewidywanego kierunku zmian badanej rzeczywistości, określeniu przypuszczalnego rozwoju badanego zaburzenia oraz skutków, które mogą się ujawnić w wyniku obecnego stanu.
diagnoza pełna – obejmuje, zawiera wszystkie wymierzone typy diagnozy
diagnoza cząstkowa – obejmuje tylko niektóre typy diagnozy (2 lub 3).
W dziedzinie pedagogiki podobnie jak w innych dziedzinach racjonalnego działania istnieją dwie dziedziny problemów: poznawcze i decyzyjne. Analogicznie istnieją dwa rodzaje diagnoz: poznawcze i decyzyjne. W zorganizowanej działalności wychowawczej diagnoza ma zastosowanie w trzech zakresach:
1. bezpośrednio w procesie wychowania
2. w poradnictwie pedagogicznym (także w doradztwie i ekspertyzach)
3. ekspertyzach działalności organizatorskiej np. w wychowaniu i kierowaniu zespołami pedagogicznymi.
PROJEKTOWANIE – zespół czynności, które wymagają wiedzy o zależnościach (w oparciu o badania własne i badania dyscyplin współdziałających) służące projektowaniu pedagogicznemu.
W projektowaniu pedagogicznym szczególnie wyraźnie występuje praktyczny problem wykonalności dyrektywy i inny związany z nim w działalności zależności między metodą działania a skutkami (rezultatami w pracy pedagogicznej).
W procedurze projektowania konieczne jest uwzględnienie sprawy wykonalności wzorca. Nieraz nie potrafimy zlikwidować problemu, chociaż znamy skutki, które je powodują np. przestępczość. Dużą rolę w likwidacji problemu będzie miało zastosowanie odpowiednich metod działania, które oprócz oddziaływania na:
1. indywiduum, będą oddziaływać również na
2. grupę (metoda grupowa) i
3. środowisko 9 metoda środowiskowa).
Zespolenie tych trzech metod działania następuje z jednoczesnym zastosowaniem trzech rodzajów diagnoz:
1. osobniczej
2. grup
3. środowiskowej.
Rodzaje podstaw teoretycznych do celów dotyczących projektowania:
1. zdarzenie, które postępuje po sobie stale
2. zdarzenie, które następuje z mniejszym lub większym prawdopodobieństwem.
5. Rozpoznanie środowiskowe i założenia metodologiczne diagnozy
6. Pojęcie praca socjalna i pojęcia pokrewne: ratownictwo, opieka, pomoc, kompensacja społeczna, interwencja.
PRACA SOCJALNA to działalność mająca na celu pomoc osobom, rodzinom, grupom i środowiskom społ. w zaspokajaniu ich potrzeb, lepsze dostosowanie do zasad życia społ., poprawę pozycji społ.; może to być działalność zaw. (pracownicy, asystenci socjalni) lub nieprofesjonalna; praca socjalna jest realizowana gł. w instytucjach pomocy społecznej; w teorii pracy socjalnej rozróżnia się 3 gł. metody działania: praca indywidualna, metoda grupowa, organizowanie środowiska lokalnego.
RATOWNICTWO- pomoc doraźna - czyli rozpoznanie warunków natychmiastowego działania, stwierdzenie potrzeby o możliwości ratunku np. pomoc powodzianom.
Ratownictwo to ogół środków i metod ratowania życia ludzkiego i niesienia pomocy osobom w warunkach zagrożenia (np. w czasie sztormu na morzu, zagubienia w górach, wypadku w kopalni), a także służących ratowaniu lub zabezpieczaniu sprzętu, pomieszczeń itp.
OPIEKA- to forma świadcząca w tych wszystkich sytuacjach życiowych, w których ludzie dotknięci nieszczęśliwym układem wydarzeń losowych nie umieją albo nie mogą dojść do sił, aby samodzielnie pokonać trudności np. domy małego dziecka.
POMOC - zapewnia możliwość utrzymania i podnoszenia kultury, spożytkowania wszystkich sił ludzkich poradnie, świetlice.
Inną formą jest KOMPENSACJA SPOŁECZNA, czyli wyrównywanie braków środowiskowych, utrudniających bieg życia jednostki tej grupy np. rodziny zastępcze, kuratorzy sądowi.
INTERWENCJA- jest działaniem osoby lub zespołu w rzeczywistości, od której pierwotnie nie należeli.
7. Rodzaje instytucji upowszechniania kultury i ich społeczne zadania oraz metody i formy realizacji celów działalności kulturalno – oświatowej.
8. Funkcje oraz kierunki przemian współczesnej rodziny
RODZINA- to podstawowa grupa społeczna, złożona z osób połączonych stosunkiem małżeńskim i rodzicielskim
TYPY RODZINY
1—patriarchalne, - matriarchalne
2—rozbite, -zrekonstruowane, - zastępcze, - adopcyjne, - zdemoralizowane
3—w Polsce spotykamy 2 typy rodzin
- rodzina rozszerzona, trzypokoleniowa dziecko, rodzic, dzidek
- rodzina mała, dwupokoleniowa nuklearna - para małżeńska i jej dzieci
FUNKCJE RODZINY
- wychowawcza, - seksualna, - prokreacyjna, - materialno- ekonomiczna, - kontrolna, - socjalizacyjna, - emocjonalno- ekspresywna, - kulturalna
- w zakresie funkcji seksualnej: współżycie: zła jakość przeżyć i satysfakcja: konfliktogenne
- w zakresie funkcji materialno- ekonomicznej: oboje, dzieci coraz częściej zarabiają
-funkcji kulturalnej: ograniczenie
-funkcji socjalizacyjno - wychowawczej: zawężenie ze względu obszaru działania innych instytucji. Rodzina odgrywa dużą rolę w socjalizacji jednostki. Prawidłowa socjalizacja ma istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania społeczeństwa, nieprawidłowa natomiast powoduje nasilenie zjawisk patologicznych szkodliwy wpływ mediów. Uwidoczniła się emancypacja dzieci w rodzinie. Zwiększył się zakres swobody i niezależności. Zmniejszył się świadomy wpływ rodziców na dzieci.
- funkcji kulturalnej: zróżnicowanie aktywności kulturalnej członków rodziny.
Obecnie obserwuje się też zmiany w świadomości społecznej dotyczącej życia rodzinnego i seksualnego. Większa wyrozumiałość dla przedmałżeńskich i pozamałżeńskich kontaktów seksualnych, tolerancja wobec osób rozwiedzionych, samotnych matek, par bez ślubnych.
W przemianach rodziny występują 4 procesy, zjawiska:
- autokratyzacja członków rodziny wolność indywidualna
- ich równość egalitaryzacja niezależność, zmieniają się pozycje członków rodziny.
- materialne spójności i dezintegracja rodziny rozluźnia się struktura rodziny.
- patologizacja społeczna odbijająca się w życiu rodzinnym.
Jak do tąd nie nastąpił upadek rodziny. Instytucja rodziny trwa nadal. Rodzina współczesna wpływa na osobowość i funkcjonowanie jednostek, kształtuje w szerszej mierze ich losy. Wypełnia ważne funkcje w ramach społeczeństwa, w dziedzinie socjalizacji jednostek i ich przygotowania do życia i działania w społeczeństwie.
9. Struktura, funkcje i przemiany środowiska lokalnego ( w tym analiza porównawcza społeczności lokalnej miasta i wsi.
Środowiskiem lokalnym nazywamy zbiór ludzi zamieszkujących niewielkie terytorium oraz stworzoną przez nich kulturę, stosunki społeczne i otoczenie przyrodniczo-materialne. Składnikami środowiska lokalnego są wspólne instytucje, symbole i wartości. Cechami tego środowiska są poczucie odrębności i izolacji, jednolitości zawodowej i ekonomicznej, tożsamości etnicznej i kulturowej. Dominacja więzi osobowych nad rzeczowymi pozwala na powszechna identyfikację członków oraz sprawowanie osobowej i rygorystycznej kontroli. Istotą świadomości społecznej środowiska lokalnego jest poczucie jedności wspólnoty i aprobującego uczestnictwa. Zewnętrznym wyrazem jedności jest zdolność do zbiorowego działania w obronie, rozwiązywania i osiągania wspólnych celów i interesów publicznych.
Środowisko lokalne oprócz zbiorowości społecznej zamieszkującej niewielki, względnie zamknięty obszar, oznacza również cały system instytucji służących organizacji życia zbiorowego takich jak kościół, szkoła, instytucje usługowe, urządzenia socjalne lub rekreacyjne oraz mechanizmy regulujące zachowania jednostkowe i stosunki międzyludzkie, a więc obyczajowość, normy moralne, autorytety i wzory zachowań. Aby daną zbiorowość identyfikować jako lokalną należy sprawdzić czy spełnia ona takie kryteria:
- postrzeganie swojego środowiska jako akceptowanego miejsca, sposobu życia zbiorowego (aprobująca świadomość uczestnictwa),
-poczucie wzajemnej niezbędności, świadomość wspólnego interesu zbiorowości terytorialnych, świadomość pewnych powinności etycznych wobec otoczenia.
Dwa klasyczne warunki kształtowania się więzi społecznych to:
- styczność przestrzenna ( to postrzeganie obecności drugiego człowieka jako pewnej stałej, to świadomość potencjalnego, ustawicznego kontaktu z drugim, konkretnym człowiekiem, to wreszcie postrzeganie jego przypisania do naszej przestrzeni życia),
- łączność psychiczna ( oznacza gotowość nawiązywania kontaktów trwałych, związków bezinteresownych z innymi ludźmi ze swego lokalnego otoczenia w sytuacjach wyzwalających w nas uczucie empatii, bliskości, aprobowanej zależności).
Miasto
Miasto jest wtórną formą przestrzennego bytowania człowieka . Stanowi specyficzne środowisko społeczne i wychowawcze .
Cechy charakterystyczne dla społeczności miejskiej (wg J. Ziółkowskiego) :
- uczestnictwo mieszkańców , a szczególnie młodzieży w wielkiej liczbie grup celowych ;
- dominacja więzi rzeczowych w życiu społecznym i powierzchowny charakter stosunków międzyludzkich ;
- obniżenie społecznego znaczenia rodziny i zanik tradycyjnych autorytetów ; brak społecznych autorytetów osobowych;
- bezosobowa i nierygorystyczna kontrola społeczna ; dominacja postaw przyzwalających i izolacyjnych ;
- anonimowość życia i działania ; powszechne poczucie braku przynależności ; nikłe postawy patriotyzmu lokalnego ;
- zanik instytucji sąsiedztwa ; życie towarzyskie regulowane raczej kryteriami zawodowymi niż terytorialnymi ;
- tolerancja wobec różnic , racjonalizacja myślenia i sekularyzacja zachowań obyczajowych ;
- wielka ruchliwość przestrzenna i możliwości dla awansu i przemieszczeń społecznych ;
- ogromne zróżnicowanie struktury zawodowej i uwarstwienia społecznego ;
- przestrzenna segregacja warstw i klas społecznych .
Koncepcja poznawania i opisu miasta (stworzona przez S. Rychlińskiego) wymienia cztery obszary istnienia społeczności miejskiej :
- przestrzeń ,
- ekonomikę ,
- demografię ,
- kulturę .
Na tych płaszczyznach tworzy się istota miasta , jego czasowe i terytorialne odmienności , jego istotne przeobrażen
Wieś
Wieś stanowi lokalną społeczność zupełną , tzn. zamkniętą w sobie , obejmującą wszystkie prawie funkcje życia zbiorowego swoich członków , przeciwstawiającą się społecznościom podobnym i wsiom innym , a także grupom i organizacjom istniejącym poza nią lub ponad nią (S. Czarnowski) .
Cechy , składniki , funkcje i przemiany charakterystyczne dla wsi :
- mała zbiorowość i ograniczenie przestrzenne ;
- poczucie jedności i poczucie względnej izolacji ;
- dominacja rolniczego charakteru pracy i instytucji ;
- społeczny charakter instytucji obsługi i kultury ;
- specyficzny układ autorytetów osobowych i instytucjonalnych ;
- podział pracy i usług ;
- dominacja przyrody i przyrodniczy rytm życia zawodowego ;
- kultura ludowa i folklor jako ważne składniki świadomości ;
- presja zewnętrznego świata informacji i kultury ;
- postępująca dezintegracja więzi pod wpływem czynników migracyjnych , urbanizacyjnych i kulturowych ;
- narastające konflikty wewnętrzne międzypokoleniowe ;
- szczególna rola szkoły i nauczyciela .
- Wieś jest żywym eksponatem środowiska lokalnego
10. Efektywność wychowawcza grup społecznych oraz ich struktura i mechanizmy działania.
Grupa społeczna to co najmniej trzy osoby połączone względnie trwałymi więziami społecznymi powstałymi na podłożu odczuwanych i uświadamianych wspólnych potrzeb, wartości i interesów, których treści wyznaczają specyfikę i odrębność danej grupy od innych. Grupa społeczna to zbiorowość, która wykształciła pewien zakres wspólnego myślenia. W grupie istnieje komunikacja i łączność, tendencja do zachowania konformizmu, kulturowo wspólnych wartości.
Podział grup społecznych:
I kryterium wielkości: mała, duża
- mała to taka, w której kontakty między członkami mają charakter osobowy (twarzą w twarz),
- grupa duża – gdzie jednostki nie kontaktują się bezpośrednio a za pośrednictwem innych ludzi lub technicznych środków przekazu.
II kryterium podziału to charakter więzi społecznej (Charles Cooley)
- grupy pierwotne – jako pierwsze w doświadczeniu jednostki wywierają największy wpływ na kształtowanie się jej osobowości mamy ich trzy rodzaje:
a. rodzina,
b. grupa rówieśnicza
c. grupa sąsiedzka
III kryterium to charakter członkostwa w grupie;
a. grupy formalne – tworzą się za pośrednictwem instytucji społecznych,
b. grupy nieformalne to takie, w których jednostki utrzymują kontakty dzięki własnej woli i podobieństwa postaw, zainteresowań, wartości itd.
- grupy spontaniczne, przymusowe, automatyczne
IV Kryterium podziału wg odniesienia – to takie układy społeczne wedle których jednostka ocenia własną sytuację i pozycję życiową oraz kształtuje swoje postawy;
a. grupy odniesienia normatywnego – dostarczają jednostce wzorów zachowań i są przez nie przyswajane,
b. grupy porównawcze – czyli takie gdzie jednostka ocenia własną pozycję życiową wedle tamtej
V Grupy realistyczne i monalistyczne;
a. monalistyczne – grupa społeczna jest czymś niesprowadzalnym do jednostek ludzkich, do ich wzajemnych kontaktów jest więc ponad jednostkowa,
b. realistyczne – istnieją tylko jednostki społeczne ich zachowania i działania a grupa jest fikcją.
11. Szkoła jako instytucja i środowisko.
„Szkoła jako instytucja i jako środowisko. Nauczyciel – demiurg i rzemieślnik. Uczeń – los wymuszony. W poszukiwaniu podmiotowości człowieka szkoły”
Mówiąc o środowisku ucznia, najczęściej mamy na myśli środowisko społeczne, określane jako zespół warunków i czynników osobowych i materialnych, powstających w wyniku współdziałania ludzi odgrywających główną rolę w kształtowaniu się osobowości społecznej jednostki. Możemy więc powiedzieć, że środowisko w odniesieniu do szkoły ma dwa zastosowania, które odpowiadają ich znaczeniom, m.in.:
• szkoła jako środowisko społeczno – wychowawcze,
• środowisko społeczno – instytucjonalne, do którego należy szkoła (otoczenie najbliższe szkole).
Szkoła jako środowisko wychowawcze.
Szkoła w odróżnieniu od rodziny funkcjonuje w warunkach wyraźnie zinstytucjolizowanych, tj. bywa powołana i poddawana kontroli przez odnośne władze państwowe, a przynajmniej w ścisłym z nimi porozumieniu i za ich zgodą.
Szkoła jako instytucja kształcenia i wychowania.
Szkoła jest podstawową instytucją oświatowo- wychowawczą w systemie edukacji. Zajmuje się „kształceniem i wychowaniem dzieci, młodzieży i dorosłych, stosownie do przyjętych w danym społeczeństwie celów i zadań oraz koncepcji oświatowo- wychowawczych i programów”. Odpowiedzialnymi za realizację programów szkolnych i w ogóle za poprawne jej funkcjonowanie jako instytucji kształcenia i wychowania są: dyrektor szkoły wraz ze swymi zastępcami i radą pedagogiczną, a ostatnio w coraz większym stopniu rodzice i opiekunowie dzieci.
12. Istota, typologia i zadania organizacji i stowarzyszeń społecznych w środowisku lokalnym.
ŚRODOWISKO LOKALNE – obok rodziny najważniejszy czynnik socjalizacji, nieodłączny i nieuchronny element otoczenia życia jednostki,
cały system instytucji służących organizacji życia zbiorowego, ma sens terytorialny, demograficzny, instytucjonalny, kulturowy i regulacyjny, to gromada ludzi zamieszkujących ograniczone i względnie izolowane terytorium, posiadających i ceniących wspólną tradycje wartości i symbole, instytucje usługowe i kulturowe, świadomych jedności, odrębności i gotowości do wspólnego działania, żyjących w poczuciu przynależności i wewnętrznego bezpieczeństwa
Organizacja lub stowarzyszenie społ. to grupa dorosłych lub młodzieży posiadająca określoną własną strukturę organizacyjną; członkowie tej grupy podejmują wspólne zadania statutowe i podporządkowują się obowiązującym normom postępowania; przynależność do tej grupy ma charakter dobrowolny.
Typy:
- lokalne; np. komitet osiedlowy, rodzicielski, samorządy dziecięce i młodzieżowe, rada parafialna,
- ponadlokalne; np. Towarzystwo Wiedzy Powszechnej, TKKF, itd. – swym zasięgiem obejmują cały kraj.
Inny podział to ze wzgl. na wiek członków, np. na dziecięco- młodzieżowe (ZHP) oraz zrzeszające dorosłych (Tow. Przyjaciół Dzieci).
Funkcje: (podział wg A.Kamińskiego)
1 afiliacyjna
2 integracyjna
3 ekspresyjna
(wg I.Lepalczyk):
1 wspomagania rozwoju biologicznego, społ. i kult. Jednostki,
2 wdrażania człowieka do pełnienia ról społ. i zawodowych,
3 wzbogacania sfer życia i aktywności jednostki,
4 upowszechniania wiedzy instrumentalnej i kształtowania określonych postaw,
5 rozwijania i urzeczywistniania idei demokracji.
Ze wzgl. na zasięg i kierunek działalności stowarzyszeń i org. społ. wyodrębniamy:
- funkcje dośrodkowe „wewn.” – związane z zaspokajaniem potrzeb, zainteresowań i aspiracji stowarzyszonych;
- funkcje odśrodkowe „zewn.” – związane z realizacją potrzeb pierwotnych i wtórnych (społ.-kult.) całej społeczności lokalnej lub określonej jej części.
13. Funkcja opiekuńczo-wychowawcza i integracyjna organizacji i stowarzyszeń społecznych.
Funkcja opiekuńczo-wychowawcza przejawia się w celowej i planowej działalności organizacji i stowarzyszenia społ., ukierunkowanej bezpośr. na kształtowanie cech instrumentalnych i kierunkowych osobowości dzieci i młodzieży oraz wyrównywanie braków w ich sferze psychofizycznej i warunkach środowiskowych życia, a także optymalne zaspokajanie ponadpodmiotowych potrzeb młodej generacji.
Funkcja założona to zamierzone, intencjonalne skutki tej działalności, wyrażone w formie celów i zadań, a funkcja rzeczywista to coś więcej, obejmuje także niezamierzone efekty tej działalności.
Zestawy zadań organizacji i stowarzyszeń:
- zad. związane z organizowaniem nauki dzieci i młodzieży,
- zad. związane z organiz. aktywności kreatywnej,
- zad. związane z organiz. aktywności rekreacyjnej,
- zad. odnoszące się do organiz. aktywności społecznie użyteczne
14. Cele, bariery i fazy animacji społeczno – kulturalnej w społecznościach lokalnych. Osoba animatora ( w zakresie animacji społeczno – kulturalnej): działacz, pracownik, kreator sytuacji animacyjnych.
15. Tradycje kształcenia ustawicznego , jego istota, cechy i funkcje założone.
Kształcenie ustawiczne oznacza stan uczenia, się, który trwa od narodzin człowieka do kresu jego istnienia, proces dynamiczny, nieprzerwany. Kształcenie ustawiczne jest równocześnie ideą, procesem i zasada. Stawia ona w centrum swego zainteresowania człowieka. Rozważania na temat ciągłości kształcenia ustawicznego pojawiły się już u myślicieli starożytnych (np. Sokratesa i Platona). O procesie uczenia wspomniał Hezjod, Solon, Seneka. Za pierwszego twórcę i popularyzatora naukowej, pełnej i zwartej koncepcji kształcenia ustawicznego uznać trzeba Basila Yeaxleea, nieco później tą koncepcję tworzył Richard Livinastone. Istotą kształcenia ustawicznego jest intencjonalne, planowe i racjonalne oddziaływanie na rozwój człowieka na każdym etapie jego życia. Ma to być taki kierunek rozwoju, by w sposób optymalny umożliwiał kształceniu się zajęcie właściwego miejsca w stale zmieniającej się rzeczywistości. Proces ten dla człowieka
nigdy się nie kończy.
Wymiary kształcenia ustawicznego.
CZASOWY - oznacza, on integrację wysiłków edukacyjnych i wychowawczych skierowanych na człowieka we wszystkich okresach jego życia;
PRZESTRZENNY - integruje poczynania dydaktyczne i wychowawcze rożnych instytucji i środowisk, z którymi w ciągu życia styka się człowiek np,. rodziny, grupy rówieśniczej, szkoły, zakładów pracy, itd.;
METODYCZNY I TREŚCIOWY - integruje zajęcia w różnym stopniu trudności, wymagające od uczącego się różnej intensywności wysiłku umysłowego w dążeniu do ukształtowania własnej osobowości.
Podstawowe cechy kształcenia ustawicznego.
a) WIELKOŚĆ ORGANIZATORÓW - organizują je różne rodzaje instytucji podległych rozmaitym resortom są to m. in. instytucje wychowania przedszkolnego, biblioteki publiczne, świetlice, kluby,kościoły;
b) WIELOŚĆ FORM - zarówno dydaktycznych jak i wychowawczych, są to; przyswajanie, odnawianie, szkolenie, utrwalanie, formy intensywne, masowe, zespołowe;
c) WIELOPOZIOMOWOŚĆ - cecha ta wyraża się w zróżnicowaniu treści co do poziomu merytorycznego a w związku z tym i wymaganego od uczestników poziomu przygotowania. Wyraża się ona także w stopniu złożoności metod kształcenia;
d) CIĄGŁOŚĆ - jest to nieprzerwane trwanie, pennanencja, systematyczność wyrażone w rytmiczności czasowej poszczególnych zajęć. Oznacza stałość procesów kształceniowych, wychowawczych, brak przerw;
e) DROŻNOŚĆ - umożliwia swobodne przechodzenie z jednego poziomu kształcenia na wyższy oraz swobodne przechodzenie na tym samym poziomie, z jednej formy edukacji do drugiej;
f) ELASTYCZNOŚĆ - zagwarantowana została dzięki istnieniu wielu form w obrębie kształcenia ustawicznego;
g) ZAWARTOŚĆ I WEWNĘTRZNA SPÓJNOŚĆ - droga do niej prowadzi przez koordynację i ujednolicenie organizacyjne dopracowywane przez wiele lat.
Strategie tworzenia systemu kształcenia ustawicznego;
- KONWENCJONALNA - jest ona stosowana w Polsce i polega na tworzeniu systemu cało życiowego kształcenia z różnych już sprawdzonych elementów edukacyjnych, „układanych\" wg porządku odpowiadającego poszczególnym etapom życia człowieka. Polega na wydłużeniu kształcenia pozaszkolnego o nauczanie podyplomowe, różne formy dokształcania zawodowego i ogólnego, i samokształcenia seniorów;
- PRZEMIENNOŚCI - dominuje ona w krajach Europy Zachodniej, należących do Organizacji Współpracy i Rozwoju Gospodarczego; w tej organizacji wypracowano i rozpowszechniano kształcenie powrotne jako
strategię realizacji kształcenia ustawicznego;
- CENTRLISTYCZNA - strategii powoływania dużych wielodziałowych instytucji ogólnego oraz zawodowego kształcenia i wychowania, skupiających młodzież i dorosłych.
Post został pochwalony 0 razy |
|
dzięki wielkie
